Jaarverslag 2016

In 2016 zette het herstel van de Nederlandse economie door. Het consumentenvertrouwen nam toe evenals de werkgelegenheid en dat zijn belangrijke voorspellende indicatoren voor de ontwikkeling van de economische groei de komende jaren. Het prijsniveau in de voor ons belangrijke afzetmarkten blijft echter nog fors onder druk staan. Wij verwachten in de komende jaren een aanhoudend groeiende economie die zorgt voor het herstel van onze afzetmarkten. Het belang van de Euregio, waar de maakindustrie goed vertegenwoordigd is, is groot voor MTB.

En als het weer beter gaat met de economie, is het voor mensen ook makkelijker om een baan te vinden. De arbeidsvraag neemt nu verder toe. We constateren echter ook dat nog te veel mensen met een arbeidsbeperking aan de kant staan. De werkeloosheid onder deze doelgroep is nog altijd een factor drie hoger. MTB is ervan overtuigd dat er voldoende mensen beschikbaar zijn om werk te doen. Zelf kan zij ook extra handjes gebruiken om aan de vraag van de klant te blijven voldoen. Maar zij ziet ook dat de verlaten plekken binnen haar bedrijf de afgelopen jaren niet worden opgevuld. Hier liggen nog voldoende baankansen voor de mensen die vallen onder de Participatiewet.

Naast het verdienen van een eigen inkomen, kijken we naar waar de talenten van de mensen liggen, doen ze werkervaring op, maken ze die zo noodzakelijke ontwikkeling in hun werk door en dragen ze bij aan het uiteindelijke resultaat van hun werk voor de klant.

Dit blijven belangrijke voorwaarden om bij reguliere werkgevers aan het werk te komen. MTB staat open voor de verbindingen om zich heen. Podium24 is een belangrijke ketenpartner én het gezicht voor die eenduidige werkgeversbenadering in onze regio. Maar ook een goede samenwerking met zorgpartners, het UWV en de gemeenten blijft van groot belang. Allen ketenpartners, die bijdragen leveren in het aan het werk krijgen en houden van de brede doelgroep van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het blijft daarin nodig om maatwerk te bieden want de verschillen tussen de mensen in deze brede doelgroep zijn groot en groei en terugval, zo weten wij, zijn beiden mogelijk. Het is daarom van groot belang om dat heldere beeld van de mensen te verkrijgen bij aanvang van de werkzaamheden. Het doel daarbij is om het (latente) werkvermogen snel en accuraat zichtbaar te maken, hetgeen de voorspelbaarheid van het traject naar werk, zowel inhoudelijk als financieel vergroot. Maar ook als we constateren dat dit werkvermogen ontbreekt, dan kan in het voor te stellen traject een goed alternatief worden geboden en dan is de goede relatie met zorgpartners van belang.

In het voorjaar van 2017 zal hiertoe een brede projectgroep met vertegenwoordigers uit de gemeente Maastricht, Podium24 alsook Stadsbeheer onder leiding van een projectleider aan de slag gaan en met nieuwe voorstellen komen om de doorontwikkeling van het werkleerbedrijf en het diagnostisch trainingscentrum van MTB verder vorm te geven om het voornoemde doel te realiseren. Daarbij wil MTB zich nadrukkelijk positioneren als het brede werkleer- en re-integratie bedrijf van Maastricht en de Heuvelland gemeenten.

MTB is een maatschappelijke onderneming die bij het leveren van industriële productie-, facilitaire- en re-integratie diensten aan haar opdrachtgevers de klantvraag centraal stelt waarmee mensen met een arbeidsbeperking in staat worden gesteld zich te ontwikkelen in werk en daarmee volwaardig en optimaal kunnen participeren in onze maatschappij. In de markt is MTB succesvol door oplossings- en resultaatgericht ondernemerschap. We leveren industriële productie-, facilitaire- en re-integratie diensten van goede kwaliteit tegen marktconforme prijzen. Dit resulteert in hoge klanttevredenheid en langdurige klantrelaties. Tegelijkertijd stellen wij onze klanten hiermee in staat invulling te geven aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Onze medewerkers van MTB komen het beste tot hun recht in een reguliere ondernemingsomgeving, waarin we hun capaciteiten aanspreken en de ruimte en ondersteuning bieden om hun talenten werkend verder te ontwikkelen. MTB bereikt haar doelen door met klanten, partners en overige belanghebbenden samen te werken op transparante en pro-actieve wijze.

Directie en management hebben de overtuiging dat mensen met een arbeidsbeperking op een waardevolle wijze mee moeten kunnen doen. Werk is voor de meeste mensen behalve een middel om in levensonderhoud te voorzien ook een manier om ambities en waarde te verwezenlijken. Maar dat kan alleen als werk waarde vertegenwoordigt. Vanuit deze overtuiging zijn strategische doelstellingen gedefinieerd, namelijk een verbeterd rendement, groei, een hoge klanttevredenheid en een hoge medewerkerbetrokkenheid. Dat is maatschappelijk verantwoord ondernemen. In 2016 hebben we een aantal stappen in de goede richting gezet, maar we zijn er nog niet: zo is de omzet met € 0,4 mln. gedaald. De rendementsverbetering is in 2016 met name gedreven door substantiële verlaging van de kosten. MTB streeft echter naar verdere verbetering van de marge. Dat willen we onder andere bereiken door onze omzet te laten groeien ondanks de moeilijke markten waarin we opereren en een verdere verbetering van de productiviteit van onze medewerkers. MTB wil de werkorganisatie verbeteren middels automatisering, mechanisering en robotisering en door een flexibele en ondernemende instelling van alle medewerkers onder het motto: ‘al werkende leren jezelf te ontwikkelen’. MTB wil de omzet verhogen. Omzetgroei enerzijds door een heldere focus op de marksegmenten waarin we nu actief zijn. Anderzijds door de groeiambitie te realiseren door een verhoogde focus op Duitsland en België en inzet op het innovatieve groeipad van mogelijkheden van reshoring alsmede door bestaande klanten ‘integraler’ te bedienen.

MTB realiseert zich terdege dat sterke business- en ketenpartners hierin van essentieel belang zijn. Ook de goede verbinding met haar aandeelhouders is cruciaal. Zij hebben werk dat geschikt is voor de doelgroepen. Zij hebben ook de mogelijkheid om de brede doelgroepen van de Participatiewet een ontwikkeltraject bij MTB aan te bieden. Zij kunnen daarbij rekenen en profiteren van de uitstroom vanuit de bijstand omdat deze doelgroepen in de bedrijfsomgevingen van MTB worden doorontwikkeld en daardoor beter plaatsbaar zijn bij het reguliere bedrijfsleven.

MTB heeft in 2016 een negatief operationeel resultaat behaald van -/- € 0,832 miljoen. Het resultaat ligt daarmee binnen het begrote verlies van -/- € 1,3 miljoen. Dit negatieve resultaat is volledig gedekt door de aandeelhoudende gemeenten.

Ook in 2016 is geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden en verzelfstandiging van activiteiten van MTB. Businesspost Zuid-Limburg BV heeft begin 2017 samen met Businesspost Midden Limburg BV een gezamenlijk postsorteercentrum in Sittard betrokken. Hiermee is een grote stap gezet in de verdere ontwikkeling van een strategische samenwerking met Businesspost Midden-Limburg. In 2016 is door commercie vormgegeven aan een gezamenlijk dienstverleningsplatform waarin de joint ventures en MTB participeren. Met de bundeling van de afzonderlijke expertises wordt klanten nu ook de mogelijkheid geboden om een totale service in te kopen, waarin naast de vanzelfsprekende kwaliteit en leveringsbetrouwbaarheid ook tegelijkertijd invulling gegeven kan worden aan maatschappelijke verantwoord ondernemerschap.

De werkmogelijkheden en groeikansen voor mensen met een arbeidsbeperking binnen de joint ventures zijn goed. De financiële resultaten van de joint ventures stemmen tot tevredenheid. In 2016 hebben Monsdal alsook Impreso (op grafisch gebied) en Polygarde (op het brede beveiligingsgebied) als deelneming positief bijgedragen aan het resultaat van MTB. Ons aandelenbelang in Monsdal, onze jointventure met Dolmans Landscaping te Bunde is conform de gemaakte afspraken tussen de aandeelhouders bij de start van de joint venture, in 2016 teruggebracht naar 35%. Podium24 BV, voorheen Prolabor BV is in 2016 volledig vervreemd aan de stichting Podium24. Dit in het kader van de gemaakte afspraken in 2015 met de gemeenten.

De netto omzet is gedaald en bedraagt nu € 17,6 miljoen ten opzichte van € 18,0 miljoen in 2015. De omzetdaling doet zich met name voor in de groepsdetacheringen als gevolg van afnemende bezetting. Bovendien is de overheidssubsidie gedaald met € 784,- per Wsw-arbeidsjaar. De toegevoegde waarde per Wsw-medewerker (in dienst van MTB) is in 2016 met 6,7% gestegen naar € 13.797. Hierbij dient opgemerkt te worden dat MTB historisch gezien hoge loonkosten Wsw kent.

Kostenbeheersing is bij MTB een nooit aflatend onderwerp van aandacht. De kosten voor grond- en hulpstoffen en uitbesteed werk zijn met name gedaald door het naar buiten plaatsen van activiteiten die we voorheen in eigen beheer uitvoerden. De loonkosten van de Wsw-medewerkers zijn gedaald als gevolg van een afnemende bezetting. De kosten van het reguliere personeel (exclusief de vorming van de reorganisatievoorziening ad €3,027 mln.) zijn in 2016 gedaald met € 0,949 miljoen naar € 6,5 miljoen. De loonkosten van de overige doelgroepen zijn gestegen als gevolg van het uitbreiden van de activiteiten bij onze dochter Prolabor met een uitzendburo. In 2016 zijn de overige bedrijfskosten tenslotte gelijk gebleven aan 2015, € 3,2 miljoen.

MTB constateert dat het bedrag aan nog op te nemen overuren uit hoofde van overwerk (€ 363.000,-) hoog is ultimo 2016. We gaan vanaf 2017 extra maatregelen nemen om gedurende een aantal jaren de omvang terug te brengen naar een voor ons acceptabel niveau.

Het garantievermogen bedraagt per 31 december 2016 € 3,196 miljoen. Gelet op de afloop van de lening van de gemeente Maastricht in 2018 wordt er thans gesproken met de gemeente om over de continuering nadere afspraken te maken. Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Maastricht heeft op 18 april 2017 beslist de achtergestelde lening die in januari 2018 afloopt, te verlengen. De condities van de nieuwe lening zijn vergelijkbaar met de huidige lening.

Ten gevolge van het gevoerde strategische beleid kent MTB een laag investeringsniveau. In het verslagjaar hebben er geen grote investeringen plaatsgevonden. Ten gevolge van de afname van het aantal medewerkers en ten behoeve van een verbetering van onze marge verwachten wij in de toekomst een stijging van de investeringen, met name ten gevolge van mechanisering.

Het is de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van MTB om de risico’s binnen de onderneming te identificeren, te beheersen en te controleren. MTB heeft net als andere ondernemingen te maken met diverse commerciële, operationele en financiële risico’s. Het beleid van MTB is erop gericht de negatieve gevolgen van onvoorziene omstandigheden uit de financiële risico’s te mitigeren. De risico’s zijn inherent aan de bedrijfsactiviteiten. De onderneming beperkt deze zo veel als mogelijk door een voortdurende overweging en analyse van deze risico’s, zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau. De Raad van Bestuur is dan ook van mening dat het risicobeheersings- en controlesysteem adequaat is opgezet en naar behoren functioneert.

In 2016 heeft een sessie met het brede management plaatsgevonden en heeft een evaluatie plaatsgevonden op de te onderkennen risico’s binnen de bedrijfsvoering van MTB. Uit deze evaluatie kwam naar voren dat risico’s beperkt zijn. Evenwel wordt het risicomanagement op basis van deze uitkomsten in 2017 verder uitgewerkt. Belangrijke aspecten blijven continue aandacht voor het thema risicomanagement alsmede rapportage over risico’s en beheersing ervan.

MTB maakt in haar bedrijfsvoering slechts in beperkte mate gebruik van financiële instrumenten. Deze instrumenten betreffen handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financiële verplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. MTB maakt geen gebruik van zgn. afgeleide financiële instrumenten (derivaten). MTB handelt niet in financiële instrumenten. In het treasurybeleid heeft MTB procedures en gedragslijnen vastgelegd ten behoeve van het gebruik van financiële instrumenten.

Debiteurenrisico is het risico dat een debiteur een vordering niet zal voldoen. De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren zijn voor 27,5% geconcentreerd bij de deelnemende gemeenten. MTB ziet hierin geen groot risico. Ten aanzien van de overige debiteuren past MTB de volgende maatregelen toe om het debiteurenrisico te beperken: een actief incassobeleid, het gebruik van kredietlimieten en de inzet van incassobureaus en van gedifferentieerde incassomethoden.

Vreemde valutarisico is het risico dat wordt gelopen bij waardeveranderingen in financiële instrumenten of een transactierisico als gevolg van inkopen of verkopen in andere valuta’s dan de Euro. MTB loopt geen significante valutarisico’s gezien het feit dat alle transacties in Euro’s worden afgewikkeld. MTB heeft tevens geen translatierisico.

Het marktprijsrisico op inkopen wordt, indien mogelijk, met inachtneming van de geldende aanbestedingsregels, beperkt door langdurige contracten. MTB gebruikt geen afgeleide financiële instrumenten. Marktprijsrisico’s worden indien mogelijk en economisch gerechtvaardigd, gemitigeerd.

MTB ontwikkelt methodieken en instrumentarium op het terrein van arbeidsontwikkeling, dit vanuit haar strategie. Tevens levert MTB een bijdrage aan de verbetering van het instrumentarium van derden dat MTB binnen haar bedrijfsvoering gebruikt.

Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector MTB conformeert zich sinds 2014 aan de geldende norm voor bestuurdersbezoldiging inzake de WNT en de daarmee toepasselijke overgangsregelingen alhoewel MTB strikt genomen niet onderworpen is aan deze wet. Dit geldt tevens voor de vergoeding aan de Raad van Commissarissen.

De gemiddelde realisatie van de WSW-bezetting uit de aandeelhoudende gemeenten over geheel 2016 bedroeg 953 arbeidsjaren (AJ) (2015: 1.013 AJ). Daarnaast zijn over 2016 gemiddeld 57 AJ (2015: 62 AJ) werkzaam uit de zogenaamde Buitengemeenten. In Begeleid Werken heeft MTB gemiddeld 52 AJ (2015: 53 AJ) geplaatst. Daarnaast zijn 314 personen via leer-werk projecten van onder andere de Sociale Diensten, UWV, jongeren@work en vanuit garantiebanen aan de slag gegaan bij MTB. Zij hebben gedurende de periode dat zij bij MTB geplaatst zijn, arbeidsritme en vakvaardigheden opgedaan. 267 personen zijn in het traject van het Transferium Werk en Bijstand (arbeidsdiagnostiek) geplaatst binnen de infrastructuur van MTB. Uiteindelijk zijn hiervan 47 personen aansluitend of vanuit dit traject uitgestroomd naar regulier werk. 192 personen zijn vanuit Wozl gedetacheerd. Het betreft hier groepsdetacheringen naar Businesspost Zuid-Limburg en Vakwerk Onderhoud.

MTB vindt de veiligheid en gezondheid van haar medewerkers een groot goed. MTB spant zich ervoor in dat haar medewerkers op de juiste plek worden ingezet en zich daar verder kunnen ontwikkelen. Vanzelfsprekend binnen een passende, veilige werkomgeving. Onder eigen regie wordt veel aandacht besteed aan de vitaliteit en gezondheid van onze medewerkers. Het ziekteverzuim bedroeg in 2016 12,8% een stijging ten opzichte van 2015 met 1,7%, mede als gevolg van langdurig verzuim en een stijging van de gemiddelde leeftijd van het personeel. Het branchegemiddelde bedraagt 13,6% (bron: SBCM 2016). De voorzitter Raad van Bestuur heeft in 2016 gedurende een aantal dagen, samen met de KAM-medewerker, de binnen- en buitenwerkzaamheden beoordeeld op veiligheidsaspecten. De uitkomsten hiervan waren bevredigend.

Het jaar 2016 was het jaar waarin MTB zijn strategisch plan ging uitvoeren. De bestuurder had beloofd de Ondernemingsraad (OR) daar nauw bij te betrekken. Hij heeft tot in details de implementatie van het strategisch plan met de OR besproken. De sleutelfuncties commercie en producten & diensten werden ingevuld, commercie werd opnieuw ingericht en er is in het verslagjaar gezocht naar de balans tussen commercie en producten & diensten. Daardoor kwamen de resultaten naar het oordeel van de OR traag op gang. Daarnaast was het voor de OR van groot belang te worden geïnformeerd over de begeleiding naar ander werk van reguliere boventallige medewerkers van wie we helaas afscheid moesten nemen. De OR had geen reden om daar ontevreden over te zijn. Wel uitte de OR zijn bezorgdheid over de ingezette beweging om Wsw-medewerkers die indirecte werkzaamheden verrichtten meer in te zetten in het primaire productieproces. Veel van deze medewerkers hadden juist in het verleden de omgekeerde beweging gemaakt. Het was voor veel medewerkers van MTB een bewogen jaar.

Op 1 januari 2013 is de Wet bestuur en toezicht in werking getreden. Deze wet introduceert onder meer bepalingen op het gebied van evenwichtige participatie van mannen en vrouwen in de leiding van bedrijven. De wet bepaalt dat van een evenwichtige participatie sprake is als tenminste 30 procent van de zetels in de Raad van Bestuur en in de Raad van Commissarissen wordt bezet door mannen en tenminste 30 procent door vrouwen en dat vennootschappen ernaar dienen te streven om tot deze evenwichtige participatie te komen. Zowel in de Raad van Commissarissen als in de Raad van Bestuur (eenhoofdig) wordt het wettelijk streef aantal nog niet bereikt. Bij vacatures in de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen zal hieraan bijzondere aandacht worden besteed en zullen stappen in de beoogde richting worden gezet. In 2016 is intensief gezocht naar een vrouwelijke kandidaat voor de vacature van president-commissaris. Dit heeft helaas niet geleid tot een succesvolle invulling van de vacature met een vrouwelijke kandidaat.

Ik bedank graag al onze medewerkers en ook onze ondernemingsraad, Raad van Commissarissen, Aandeelhouders en de Stichting Belangen Gehandicapten voor hun grote inzet en betrokkenheid in het afgelopen jaar. Ook onze stakeholders wil ik graag bedanken: onze businesspartners, onze ketenpartners en klanten. Een goede samenwerking met onze stakeholders is van belang om ook in de toekomst van waarde te kunnen zijn, voor onze doelgroepen, opdrachtgevers en voor onze klanten. Daardoor maakt MTB haar maatschappelijke functie waar.

De wereld verandert heel snel. Onze verzorgingsstaat wordt kleiner, de arbeidsmarkt is heel sterk in beweging en mensen wordt gevraagd meer eigen verantwoordelijkheid te nemen. In vergelijking met andere jaren staat onze Nederlandse economie er relatief goed voor. We zien herstel in investeringen, een toegenomen particuliere consumptie en een oplopende werkgelegenheid. Er blijft echter ook nog sprake van forse onzekerheden met name buiten Nederland en dat maakt dat verder herstel mogelijk onder druk kan komen te staan. Ook het komende jaar spelen we flexibel in op de nieuwe vragen die weer op ons af komen. Dit om waarde toe te kunnen voegen voor onze klanten, business partners en onze aandeelhoudende gemeenten. In 2016 is veel bereikt om een meer klant gedreven organisatie te worden. Dit heeft geresulteerd in initiatieven die direct merkbaar waren voor onze klanten. Andere verbeteringen zijn minder zichtbaar, maar hebben wel geleid tot het verder verbeteren van onze dienstverlening. Allemaal initiatieven die steeds beter inspelen op de veranderende wensen van onze klanten en medewerkers. De inzet van onze mensen blijft cruciaal om onze klanten zo goed mogelijk van dienst te zijn. Zij maken daarbij het verschil. Het vraagt medewerkers met de juiste vaardigheden. Als organisatie blijven we medewerkers stimuleren om deze vaardigheden verder te ontwikkelen. In 2017 heeft het vergroten van de inzetbaarheid en de mobiliteit van onze mensen aandacht. Ook blijven we aandacht vragen voor groepen die dreigen buiten de boot te vallen, met name mensen behorend tot de zogenaamde ‘granieten’ bestanden. Naast vernieuwing blijft de komende periode een aanhoudende focus op de kosten en het rendement in het belang van onze financiële gezondheid met name gelet op de verder afnemende subsidie tot 2020. Op deze wijze kunnen we als organisatie een belangrijke bijdrage aan de samenleving leveren. Een bijdrage die MTB al meer dan 60 jaar heeft gerealiseerd en die zij ook in de toekomst wil blijven realiseren.